Steen 2kAlgemene informatie over natuursteen en steen uit Zimbabwe


Stone 12kDe hoofdgroepen zijn:
Onderstaand wordt een toelichting gegeven op de hoofdgroepen.

- Stollingsgesteenten
- Sedimentgesteenten
- Metamorfe gesteenten

Stollingsgesteenten
Stollingsgesteenten zijn eenvoudig gezegd ontstaan door afkoeling en stolling van vloeibaar gesteente. Dit kan zowel in als op de aardkorst plaatsvinden. Wanneer het vloeibaar gesteente in de aardkorst afkoelt (magma) ontstaan dieptegesteenten. En wanneer het vloeibaar gesteente uit de aardkorst treedt (lava) en afkoelt, ontstaan uitvloeiingsgesteenten. Als tussenvorm kan magma ook stollen in spleten of breuklagen in de aardkorst; dan spreken we van ganggesteenten.

Dieptegesteenten
Dieptegesteenten zijn geleidelijk afgekoeld en onder grote, constante druk gevormd. Dit resulteert in grofkorrelige gesteenten, met duidelijk waarneembare kristallen. Uiterlijk en samenstelling van dieptegesteenten zijn regelmatig, maar stenen onderling kunnen sterk in uiterlijk verschillen. Tot deze groep behoren bijvoorbeeld de granieten.

Uitvloeiingsgesteenten
Magma kan uit het binnenste van de aarde aan het aardoppervlak komen, wat we dan lava noemen. Na bijvoorbeeld een vulkaanuitbarsting zal de lava snel afkoelen en verharden. Deze stenen bevatten geen of bijna geen kristallen. Luchtbelinsluitingen kunnen voorkomen. Uitvloeiingsgesteenten zijn meestal gelijkmatig van uiterlijk en samenstelling. Tot deze groep behoren bijvoorbeeld de trachieten en basalten.

Sedimentgesteenten
Sedimentgesteenten zijn ontstaan in rivieren en zeeën. Er zijn twee soorten: afzettingsgesteenten en neerslaggesteenten.

Afzettingsgesteenten
Afzettingsgesteenten zijn ontstaan door het afzetten van klei-, zand- of kalklagen die vervolgens zijn versteend. Deze klei of zand kan afkomstig zijn van geërodeerde natuursteen, de kalk van schaaldiertjes, koraal e.d. Tot de afzettingsgesteenten behoren de kleistenen, zandstenen en sommige kalkstenen (zie ook neerslaggesteenten).

Kleistenen zijn uit klei gevormd. Ze worden in de natuursteensector niet gebruikt, maar vormen de basis voor leistenen. Zandstenen zijn uit zand gevormd en hebben een poreuze structuur. Kalkstenen zijn uit kalk gevormd. De fossielen die vaak in deze stenen worden gevonden, vertellen iets over de herkomst van het kalk.

Neerslaggesteenten
Neerslaggesteenten zijn ontstaan door het neerslaan van kalk uit met kalk verzadigd water. Sommige kalkstenen behoren tot deze groep (zie ook afzettingsgesteenten). In het algemeen is het uiterlijk van kalkstenen die zijn ontstaan uit neergeslagen kalk fijner gelaagd dan kalkstenen die door afzetting zijn ontstaan. Ook dit type kalksteen kan fossielen bevatten.

Metamorfe gesteenten of omvormingsgesteenten
Door bewegingen in de aardkorst, ontstaan bijvoorbeeld bergketens en zeetroggen. Tijdens de vorming hiervan kunnen reeds gevormde stollings- of sedimentgesteenten worden blootgesteld aan extreme druk en/of hoge temperaturen. Daardoor ondergaan deze gesteenten een gedaanteverwisseling of metamorfose. Hierdoor veranderen zowel het uiterlijk als de eigenschappen.

Enkele voorbeelden van metamorfoses: kalkstenen in marmers - kleisteen - leistenen - zandstenen - kwartieren.

Tekst: Karin André

Algemene informatie over steensoorten uit Zimbabwe, Afrika.
Het gebergte "The Great Dyke" die Zimbabwe van het noordoosten tot het zuidwesten bijna geheel doorsnijdt, herbergt naast de meeste bodemschatten van het land ook de steensoorten waar de beeldhouwers de voorkeur aan geven.

De meest geliefde steensoort is Serpentine. Deze steensoort is ongeveer 2,6 miljard jaar oud en komt in grote hoeveelheden voor in heel Zimbabwe. Serpentine onderscheidt zich door zijn fijne structuur en weinig scheuren. Door het geoxydeerd ertshoudend gesteente heeft serpentine een rood-bruine oppervlakte kleur. De kleurschakering heeft een bereik van zwart tot groen, van rood over oranje naar violet. Het kleurverschil wordt veroorzaakt door de samenstelling van de mineralen en is van plaats tot plaats verschillend. In het noorden van Zimbabwe worden de groene, bruine en zwarte schakeringen gewonnen. In de steengroeven van Guruve vindt men Springstone een bijzonder harde serpentine met een intensieve zwarte kleur.

Opaalsteen is een helgroene serpentinesoort uit de omgeving van Chiweshe. Hij is vanwege zijn tekening en sterkte zeer geliefd, onder zijn doorzichtig oppervlak bevindt zich vaak een rood, oranje of blauw geaderde tekening. Chiweshe Steen is een veelvoorkomende donkergroene serpentine soort, waarvan de geaderde tekening niet zo fijn is als bij de opaalsoort, maar die ook zeer hard en stevig is. Fruit Opaal van de steen groeven van Kwekwe is zeldzaam en heel bijzonder. Het is zeer kleurrijk en heeft bijzondere tekening die doet denken aan de binnenkant van fruit zoals passievruchten. De zeer zelden voorkomende Golden Serpentine heeft een ongewoon diepe zwarte kleuring, die vaak door fel gekleurde aderen doortrokken is. Sipolilo Stone wordt bij Guruve gevonden en is een harde en uiterst zwaar te bewerken steensoort. De uiterst zelden voorkomende Varensteen, is een fel oranje gekleurde serpentinesoort met ingesloten varenfossielen.

Verdiet is een halfedelsteen, die praktisch alleen in Zimbabwe voorkomt. Zijn in het oog springende kenmerken zijn de hardheid en kleuring. De groene glans waaraan de steen zijn naam ontleent wordt door het aanwezige chroomgehalte veroorzaakt. Is dit chroomgehalte niet aanwezig spreekt men van Golden Verdiet, dat glanzend goudbruin, zachter en zeldzamer dan het normale verdiet is. Tenslotte heb je nog Leopard Stone, deze wordt in de Nyanga regio gewonnen. Zij naam ontleent hij aan zijn geel/zwart gestippeld uiterlijk.

Tekst: Huis van Steen
To Index/Homepage 1k
Top 1k